به گزارش حاشیه ورزش
مهدیس آصفی
برای بیماران مبتلابه دیابت نوع ۱ این امکان وجود دارد که در رقابتها و تمرینات ورزشی در ردههای بالا شرکت کنند و الگوی بسیاری از بیماران جوان مبتلابه دیابت باشند.
ورزش فواید سلامتی و اجتماعی متعددی دارد و باید به همه بیماران مبتلابه دیابت نوع ۱ توصیه شود. بااینحال، مدیریت گلوکز خون در هنگام و پس از ورزش در این بیماران به دلیل افزایش خطر هیپوگلیسمی یا هیپرگلیسمی ناشی از ورزش، چالشبرانگیز است.
مدیریت گلوکز خون در ورزشکاران مبتلابه دیابت مستلزم درک فیزیولوژی هموستاز گلوکز در حین و بعد از ورزش توسط پزشک و خود بیمار است. عوامل متعددی بر کنترل قند خون در هنگام ورزش در بیماران مبتلابه دیابت تأثیر میگذارد که ازجمله آن میتوان به شیوه مصرف انسولین، میزان انسولین در گردش خون، محل تزریق انسولین، سطح گلوکز خون قبل از ورزش، ترکیب وعده غذایی قبل از ورزش و مدت و شدت ورزش اشاره کرد.
در طول تمرین هوازی، جذب گلوکز عضلانی از طریق مکانیسمهای مستقل از انسولین تا پنج برابر افزایش مییابد. در مقایسه با ورزشهای هوازی، ورزش مقاومتی با خطر کمتری در کاهش اولیه گلوکز خون در حین ورزش و ریسک بیشتر کاهش گلوکز خون در بلندمدت در طول دوره ریکاوری همراه است.
هیپرگلیسمی پس از ورزش را میتوان پس از تمرینات هوازی و بیهوازی با شدتهای بالا مشاهده کرد که عمدتا توسط هورمونهای ضد تنظیمی ایجاد میشود.
تشخیص دیابت نوع ۱ نباید بیماران را از انجام هر سطحی از فعالیت ازجمله ورزشهای حرفهای رقابتی بازدارد. بااینحال، بسیاری از بیماران از ترس هیپوگلیسمی ورزش نمیکنند.
رویکردهای متفاوتی برای جلوگیری یا محدود کردن هیپوگلیسمی به کار میرود که ازجمله آن افزایش مصرف کربوهیدرات قبل از ورزش، کاهش انسولین پایه، کاهش انسولین بولوس برای وعده غذایی قبل از ورزش و قطع انسولین پایه برای بیماران تحت تزریق مداوم انسولین زیر جلدی، است.
ورزشکاران مبتلابه دیابت باید همیشه سطح گلوکز خون قبل از ورزش خود را بررسی کنند و سطح هدف بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ میلیگرم در دسی لیتر باشد. اگر گلوکز خون قبل از ورزش بین ۹۰ تا ۱۴۹ میلیگرم در دسی لیتر باشد، مصرف نیم تا یک گرم بر کیلوگرم در ساعت کربوهیدرات در شروع ورزش، توصیه میشود.
نیازهای کلی انرژی برای ورزشکاران رقابتی :
۱- مصرف کربوهیدرات معادل ۳ تا ۱۰ گرم در کیلوگرم در روز (تا ۱۲ گرم در کیلوگرم در روز برای فعالیتهای شدید و طولانیمدت)
۲- مصرف پروتیین معادل ۱.۲ تا ۲ گرم در کیلوگرم در روز برای ورزشکاران استقامتی و قدرتی
۳- مصرف چربی معادل ۲۰ تا ۳۵ درصد کل انرژی دریافتی