به گزارش حاشیه ورزش، سید بهنام حسینی زهرائی کارشناس ارشد تربیت‌بدنی ورزشکار حرفه‌ای بودن آسان نیست. نه‌تنها خواسته‌های جسمی از وی بیش از آن چیزی است که اکثر افراد از عهده آن برمی‌آیند، بلکه ورزشکاران در مسابقات با فشار روانی بسیاری مواجه هستند. دلایل زیادی وجود دارد که استرس می‌تواند باعث چنین واکنش‌های بدنی شدیدی […]
به گزارش حاشیه ورزش،
سید بهنام حسینی زهرائی
کارشناس ارشد تربیت‌بدنی
ورزشکار حرفه‌ای بودن آسان نیست. نه‌تنها خواسته‌های جسمی از وی بیش از آن چیزی است که اکثر افراد از عهده آن برمی‌آیند، بلکه ورزشکاران در مسابقات با فشار روانی بسیاری مواجه هستند. دلایل زیادی وجود دارد که استرس می‌تواند باعث چنین واکنش‌های بدنی شدیدی شود، اما با آموزش می‌توان این پاسخ‌ها را تغییر داد تا در اثر فشار، فرد واکنش مثبت نشان دهد.
عملکرد استرس تا حدودی اجتناب‌ناپذیر است، اما عوامل مختلفی وجود دارد که نحوه واکنش ذهن و بدن ما به وقایع استرس‌زا را تعیین می‌کند. به‌طورمعمول، استرس نتیجه تبادل بین تقاضا و منابع است. اگر فردی احساس کند خواسته‌های او بیشتر از حد توانش است، ممکن است نسبت به یک رویداد استرس داشته باشد. برای یک ورزشکار، خواسته‌ها شامل سطح بالای تلاش جسمی و روحی لازم برای موفقیت، میزان عدم اطمینان در مورد رویداد یا احتمال موفقیت و هرگونه خطرات احتمالی برای سلامتی (مانند آسیب‌دیدگی) یا عزت‌نفس آن‌هاست.
از طرف دیگر، منابع توانایی فرد برای مواجه با این خواسته‌ها محدود است. این موارد شامل عواملی مانند سطح اطمینان، کنترل بر نتیجه وضعیت و انتظار یک رویداد است. هر تقاضای جدید یا تغییر شرایط بر پاسخ مثبت یا منفی فرد به استرس تاثیر خواهد گذاشت. به‌طورمعمول هرچه فرد احساس کند در مدیریت این وضعیت موفق‌تر است، پاسخ وی نسبت به استرس بهتر خواهد بود و این پاسخ مثبت به‌عنوان یک حالت چالش شناخته می‌شود، اما اگر فرد احساس کند خواسته‌های زیادی از او هست، بیشتر احتمال دارد که یک واکنش استرس‌زای منفی (معروف به حالت خطر) را تجربه کند. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که حالت‌های چالش منجر به عملکرد خوب می‌شوند، درحالی‌که حالت‌های خطر منجر به عملکرد ضعیف‌تر خواهند شد.
پیامدهای استرس
پاسخ‌های چالش و خطر بر نحوه پاسخ بدن به شرایط استرس‌زا تاثیر می‌گذارد، زیرا هر دو بر تولید آدرنالین و کورتیزول (هورمون‌های استرس) تاثیر خواهند داشت. اضطراب با توجه به پاسخ استرس ممکن است به‌صورت هیجانی یا عصبی خود را نشان دهد.
اضطراب همچنین یک تجربه معمول برای ورزشکاران است که تحت‌فشار قرار می‌گیرند. اضطراب می‌تواند ضربان قلب و تعریق را افزایش دهد، باعث تپش قلب، لرزش عضلات و تنگی نفس، سردرد، حالت تهوع، درد معده، ضعف و تمایل به فرار در موارد شدیدتر شود. اضطراب همچنین می‌تواند تمرکز و کنترل فرد را کاهش دهد.
مکانیزم‌های مقابله‌ای
پاسخ‌های منفی استرس می‌تواند برای سلامت جسمی و روانی مضر باشد و می‌تواند خطر بیماری قلبی و افسردگی را افزایش دهد، اما روش‌های زیادی وجود دارد که ورزشکاران می‌توانند اطمینان حاصل کنند که تحت‌فشار پاسخ مثبت می‌دهند. پاسخ‌های مثبت استرس را می‌توان با تشویق احساس اعتمادبه‌نفس و کنترل از طریق زبانی بین فرد و دیگران (والدین یا مربیان) ارتقا داد.
مهارت‌های روان‌شناختی مانند تجسم می‌تواند به کاهش پاسخ‌های فیزیولوژیکی ما در برابر خطر کمک کند. این ممکن است شامل ایجاد یک تصویر ذهنی از زمانی باشد که ورزشکار عملکرد خوبی داشته است یا این‌که در آینده خود را به‌خوبی نشان دهد و می‌تواند به ایجاد احساس اطمینان و کنترل بر روی یک رویداد استرس‌زا کمک کند.
بنابراین، می‌توان آموخت که در شرایط استرس‌زا، واکنش بهتری داشته باشیم. یادگیری این مهارت ممکن است تنها یکی از دلایل بسیاری باشد که ورزشکاران قادر به انجام بسیاری از عملکردهایی هستند که انجام می‌دهند.
